Ervaren, het tweede Focusingwerkwoord

tineswyngedouw
4 nov
6 minuten om te lezen

E = je ervaringsstroom

Deze ochtend sta ik op met het besef dat het vandaag een schrijfdag is. Ik ga eerst na in welke volgorde ik de dingen zal doen om zo geconcentreerd mogelijk te kunnen schrijven. Ik beslis eerst wat klusjes te doen, daarna wat te wandelen en dan pas te schrijven. Ik voel een zekere spanning nu ik na een vrij lange periode weer ga schrijven. Tijdens mijn verlof met de kinderen ben ik bewust van mijn schrijftafel weggebleven. Ik voel geen onaangename stress, het voelt eerder als een gezonde taakspanning. De klussen zijn snel klaar, ik wil vertrekken voor mijn wandeling, maar vind mijn paraplu nergens. Ik merk dat dit me aangrijpt. Ik zoek overal, zonder succes. Gelukkig vind ik de paraplu wel na een tweede zoektocht door het huis en in de auto; een grote zucht van opluchting en eindelijk kan ik op weg. Gedurende de wandeling kom ik tot rust. Daarna kan ik gaan zitten schrijven. Ik voel hoe mijn lichaam tussen het opstaan en nu door verschillende fases van spanning gegaan is. Het begon vrij rustig en er kwam langzaam wat spanning bij met een piek tijdens het paraplu-incident. Daarna was er eerst grote opluchting om dan tot rust te komen tijdens het wandelen. Bij het starten van het schrijven was er opnieuw wat gezonde spanning. Nu voel ik rust omdat ik duidelijk heb wat ik wil schrijven en dat ook aan het doen ben.

De hele dag door maak je van alles mee en je lichaam maakt dit ook mee met jou. Het draagt dat op een bepaalde manier. Hoe jij je leven beleeft en in je lichaam ervaart is als een continue ervaringsstroom in jou. Als je in Focusing contact maakt met je lichamelijk gevoelde betekenis, bedoelen we niet: je gewone lichamelijke gewaarwordingen voelen. We bedoelen wel: contact maken met je lichaam zoals dat jouw leven en de situaties in je leven draagt, ervaart, beleeft. Je maakt dus contact met je lichaam dat betekenis voelt en verwerkt. De hoofdletter E verwijst naar die altijd aanwezige ervaringsstroom van hoe alles wat je meemaakt door jou ervaren wordt.Onze taal is doorspekt met verwijzingen naar dit lichamelijk ervaren van betekenis: op je tanden bijten, iets ligt op je maag of je lever het op je heupen krijgen, een krop in de keel hebben, je buik vol hebben van iets, het grijpt je naar de keel, het hart op de tong hebben…

Je lichaam draagt hoe jij iets in je leven nu beleeft én er is meer: het draagt ook in zich wat een volgende stap zou moeten zijn. Als er iets gebeurt in je leven, impliceert dat ook altijd volgende stappen die aansluiten bij je levensrichting. Als alles goed gaat, gebeuren die stappen ook. Dan is je leven een proces dat vloeit, dat stroomt, dat beweegt in de richting die voor jou klopt, die juist aanvoelt voor jou. Je leven stroomt in je levensrichting en je floreert. Als er echter niet gebeurt wat er zou moeten gebeuren, stroomt je leven niet gewoon verder. Integendeel, er ontstaat een knoop. Je leven gaat op een bepaalde manier wel voort, maar anders, alsof er in de stroom een obstakel ligt. Dit weten van je lichaam hoe het leven bedoeld is te lopen noemt Gendlin ‘de blauwdruk’. Dat betekent niet dat alles vastligt, maar wel dat als er iets gebeurt het altijd ook een volgende stap in zich draagt. Bij het ademhalen weet je lichaam dat er na een inademing een uitademing komt en na een uitademing een inademing. Het ene gebeurt en het impliceert het andere. Dat is het proces zoals het leven bedoeld is. Op dezelfde manier draagt het lichaam van een baby die ontredderd is ook de volgende stap in zich, namelijk een persoon die sensitief reageert op de baby die overstuur is door hem op te pakken en samen te zoeken wat er gaande is. Misschien heeft de baby een schone luier nodig of heeft hij honger. Misschien heeft hij pijn of wil hij geknuffeld worden. Als die persoon er voor de baby is, stroomt het leven gewoon verder in de levensrichting die klopt voor dit kind. Als er geen sensitieve andere opdaagt, ontstaat er een knoop. De baby leeft verder, maar anders. Het gemis en het lichamelijk weten van wat er had moeten gebeuren en het verlangen daarnaar blijven bestaan en leven verder in het opgroeiende kind.

…

e = de lichamelijk gevoelde betekenis

Even terug naar mijn verhaal over de paraplu. Ik wilde gaan wandelen en kon mijn paraplu nergens vinden; daar was ik echt door aangedaan. Ik had hieraan voorbij kunnen gaan en zeggen: ‘Doe niet zo gevoelig, het is maar een paraplu. Of ik vind hem ergens terug of ik koop een nieuwe.’ Eerst nam ik ook niet de tijd voor de gewaarwording in mijn lijf. Ik was te druk bezig met zoeken naar dat ding. Maar toen ik mijn paraplu eenmaal gevonden had, stond ik er toch even bij stil: wat scheelde er dat de verloren paraplu me zo aangreep? Ik nam de tijd om te voelen wat dit in mijn lijf teweegbracht. Ik merkte een krop in mijn keel en ging er even bij zitten. Dat het me zo aangreep werd me almaar duidelijker. Er kwamen verschillende dingen in samen. Ten eerste heb ik die paraplu van mijn dochter gekregen en ik koester die, dus natuurlijk wil ik die niet kwijt zijn. Ten tweede ben ik ook een beetje geïrriteerd omdat ik vandaag – op mijn schrijfdag – geen tijd wil verliezen met dit soort gedoe. Ten derde lijk ik de laatste tijd wel vaker dingen kwijt te zijn en dat ben ik niet gewoon van mezelf. Nu het aandacht en woorden heeft gekregen, voel ik me weer een stuk lichter en kan ik rustig verder wandelen.

Focusing is een pauze nemen, met je aandacht naar je lichaam gaan en daar stilstaan bij je lichamelijk gevoelde betekenis of je felt sense. Hoe ervaar jij alles van die situatie in je lichaam? Hoe draagt je lichaam alles van dit probleem waar je mee worstelt? Je maakt contact met je ervaringsstroom en je innerlijk weten daarin rond iets in je leven. De kleine letter e verwijst naar zo’n specifieke lichamelijk gevoelde betekenis van een bepaalde situatie, persoon, thema of probleem in je leven. De uitnodiging om contact te maken met je lichamelijk gevoelde betekenis van een situatie wekt misschien ten onrechte de indruk dat die betekenis daar al klaar ligt te wachten op jou. Dat is niet zo. Een lichamelijk gevoelde betekenis vormt zich in jouw aandacht. Door je aandacht naar binnen te richten en bij je lichaam te blijven vormt de betekenis zich. Zij heeft tijd nodig om te ontstaan. Vandaar dus dat de eerste stap in Focusing pauzeren is. Als je in de ratrace in hoog tempo voortleeft, merk je hoogstens de grote pieken en dalen in je leven op en zullen de subtielere signalen van betekenis zich niet eens vormen, laat staan opgemerkt en gehoord worden. Het is dus belangrijk om het regelmatig even stil te laten worden, te pauzeren en vanbinnen te checken: hoe voel ik me rond alles van deze situatie? Je kunt dat doen door je even terug te trekken uit de situatie, maar ook door even met je aandacht naar binnen te gaan terwijl je in een situatie blijft. Tijdens een vergadering kun je even voelen vanbinnen: hoe voel ik me bij wat er hier gezegd wordt? Is er een globaal gevoel van ‘oké, daar kan ik me in vinden’? Of is er ergens een misschien nog vaag protest aan het groeien? Wat vormt er zich in mij nu ik dit allemaal zo beluister? Je kunt jezelf ook aanleren om na elke taak die je hebt gedaan kort te pauzeren. Je holt dan niet langer van het ene telefoongesprek naar de volgende mail of meeting, maar je wacht even om vanbinnen te toetsen: hoe was dat? Ben ik oké met dat telefoongesprek? Blijft er iets hangen wat ik even wil noteren, zodat ik er later naar terug kan komen? Pas daarna begin je aan de volgende taak.

Bron: Swyngedouw, T. (2022). Focusing. Leven in verbinding met je innerlijk kompas, p.22-25. Lannoo.

Wil je Focusing zelf ervaren? Op mijn website vind je de kalender met mijn workshops & lezingen:

· 06/11, 20/11 en 04/12/25: HBabbels

· 19/11/25: Inspiratieavond Gendlin

· 15/1, 22/1, 29/1, 5/2 en 12/2/2026: Focusingtraining niveau 3

· 23/4, 30/4, 7/5, 20/5 en 28/5/2026: Focusingtraining niveau 4

Leven en werken met Focusing begint met zelf leren focussen. Focusing je toe-eigenen is een groeiproces. Je kan de basis leren in een Focusingtraining niveau 1 en die dan verder verdiepen in de Focusingtrainingen 2, 3 en 4. Om het echt in de vingers te krijgen is het nodig dat je de 4 trainingen volgt en het zelf ook blijft oefenen, alleen of per twee of in groep. In PraxisP coördineer ik een ruim aanbod aan live trainingen overdag (met Focusingtrainers Gerke Verthriest en Joke Van Hoeck) en online trainingen ’s avonds (met Focusingtrainers Jeroen Breynaert en mezelf). Iedereen is welkom. Je hoeft geen hulpverlener te zijn maar hulpverleners zijn uiteraard ook welkom.

Op mijn website vind je onder “in de media” een interview door Martine Prenen en een Focusingoefening naar aanleiding van mijn boek. In mijn boek ‘Focusing. Leven in verbinding met je innerlijk kompas’ beschrijf ik het Focusingproces, hoe je dit in je dagelijks leven kunt toepassen en 34 Focusingoefeningen. Je kan mijn boek kopen bij mij (mail me gerust als je een gesigneerd exemplaar wilt), je lokale boekhandel of mijn uitgever Lannoo.

Wil je iets delen of heb je een vraag over Focusing? Mail me op tine.swyngedouw@efocusing.be en ik help je zo goed mogelijk verder.